Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam phát triển năng động, tỉnh Lâm Đồng nổi lên như một điểm sáng với tiềm năng tăng trưởng vượt trội. Bài viết này giới thiệu tổng quan về Lâm Đồng – vùng đất cao nguyên giàu lợi thế – cùng các trụ cột kinh tế chủ lực và những con số ấn tượng. Đồng thời, Lâm Đồng đang mở rộng cửa mời gọi đầu tư vào hơn 70 dự án trọng điểm giai đoạn 2025–2030, thể hiện quyết tâm vươn lên thành trung tâm phát triển xanh và bền vững của khu vực.

Tổng quan về tỉnh Lâm Đồng

Tỉnh Lâm Đồng nằm ở phía Nam khu vực Tây Nguyên, trải dài đến Duyên hải Nam Trung Bộ, giữ vai trò cầu nối chiến lược giữa Tây Nguyên – Đông Nam Bộ – Nam Trung Bộ. Sau khi sắp xếp và mở rộng địa giới hành chính, Lâm Đồng hiện là tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước với 24.233 km² và dân số khoảng 3,8 triệu người, được ví như một “Việt Nam thu nhỏ” nhờ sự đa dạng về địa hình, khí hậu và văn hóa.

Tỉnh giáp Đắk Lắk và Đắk Nông về phía Bắc và Tây Bắc, đồng thời tiếp giáp Campuchia (tỉnh Mondulkiri); giáp Khánh Hòa ở phía Đông, Ninh Thuận ở phía Đông Nam, Biển Đông ở phía Nam và Đông Nam với đường bờ biển dài khoảng 192 km, và giáp Đồng Nai về phía Tây – Tây Nam.

Toàn tỉnh có 124 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 103 xã, 20 phường và 01 đặc khu Phú Quý. Trung tâm hành chính – chính trị của tỉnh vẫn đặt tại thành phố Đà Lạt, nơi được định hướng phát triển thành đô thị thông minh, trung tâm du lịch – sáng tạo của khu vực.

Với địa hình đa dạng – từ cao nguyên đất đỏ bazan phì nhiêu, khí hậu ôn hòa đến vùng duyên hải đầy nắng gió, Lâm Đồng đang hình thành chuỗi giá trị phát triển độc đáo mang tên “cao nguyên – biển xanh”, kết nối sản xuất, chế biến, logistics và du lịch. Đây chính là nền tảng giúp tỉnh phát huy mạnh mẽ tiềm năng trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến, logistics, du lịch và kinh tế biển, hướng tới phát triển xanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Địa hình Lâm Đồng trải dài từ cao nguyên với độ cao 300–1.500 m xuống các thung lũng, tạo nên khí hậu ôn hòa, mát mẻ quanh năm (nhiệt độ trung bình 18–25°C) rất thuận lợi cho phát triển nông nghiệp ôn đới và du lịch nghỉ dưỡng . Thành phố Đà Lạt – trung tâm hành chính của tỉnh – nằm trên cao nguyên Lâm Viên, được mệnh danh là “xứ sở ngàn hoa” nhờ khí hậu trong lành mát mẻ và muôn hoa khoe sắc bốn mùa . Đà Lạt là đô thị du lịch nổi tiếng, được UNESCO vinh danh là “Thành phố sáng tạo về Âm nhạc” vào năm 2019, đồng thời Lâm Đồng còn có Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên và khu dự trữ sinh quyển thế giới Langbiang được UNESCO công nhận . Những nét đặc sắc về tự nhiên và văn hóa này tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển du lịch và kinh tế toàn diện của tỉnh.

Các trụ cột kinh tế

Lâm Đồng xác định 5 trụ cột tăng trưởng chiến lược làm nền tảng phát triển kinh tế – xã hội :

• Nông nghiệp công nghệ cao: Đây là lĩnh vực thế mạnh hàng đầu của Lâm Đồng. Tỉnh dẫn đầu cả nước về nhiều nông sản giá trị cao như hoa, rau củ, chè, cà phê, dâu tằm tơ và cá nước lạnh . Nông nghiệp Lâm Đồng phát triển theo hướng hàng hóa quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, hữu cơ, thông minh và tuần hoàn, tạo ra giá trị gia tăng lớn và thương hiệu nông sản nổi tiếng trong và ngoài nước .
• Công nghiệp chế biến: Công nghiệp của tỉnh tập trung vào chế biến nông sản và khoáng sản, hình thành chuỗi sản xuất khép kín từ nguyên liệu đến thành phẩm. Lâm Đồng có các cơ sở chế biến chè, cà phê, rau quả, tơ lụa… phục vụ xuất khẩu, cùng với nhà máy alumin Tân Rai (Bảo Lâm) chế biến bôxít thành alumin. Nhờ đó, alumin (354,3 triệu USD, +50,9% năm 2025) và cà phê nhân (301,8 triệu USD, +11,2%) đã trở thành hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực, bên cạnh nông sản khác như thủy sản, hạt điều, hồ tiêu, hoa cắt cành… đều đạt mức tăng trưởng cao .
• Du lịch và dịch vụ: Lâm Đồng là trung tâm du lịch nghỉ dưỡng nổi tiếng của Việt Nam, với Đà Lạt thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Tỉnh phát triển đa dạng các loại hình du lịch sinh thái, tham quan, nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa – lễ hội, du lịch mạo hiểm và du lịch nông nghiệp công nghệ cao . Nhờ cảnh quan thiên nhiên thơ mộng và sản phẩm du lịch độc đáo, Lâm Đồng luôn nằm trong nhóm những điểm đến hàng đầu cả nước, khẳng định thương hiệu “thiên đường du lịch” của Tây Nguyên .
• Năng lượng tái tạo: Với tiềm năng dồi dào về nắng và gió (đặc biệt tại khu vực phía nam và vùng giáp duyên hải), Lâm Đồng ưu tiên thu hút các dự án năng lượng sạch. Tỉnh khuyến khích đầu tư các dự án điện gió, điện mặt trời và điện khí ứng dụng công nghệ tiên tiến , đồng thời quyết liệt tháo gỡ vướng mắc cho các dự án năng lượng tái tạo hiện hữu để khơi thông nguồn lực. Chuỗi dự án khí – điện Sơn Mỹ (Nhà máy điện Sơn Mỹ 1, 2 và kho cảng LNG Sơn Mỹ) là một trong những dự án chiến lược liên vùng được tỉnh đặc biệt hỗ trợ thúc đẩy , hướng tới hình thành trung tâm năng lượng sạch trọng điểm của khu vực.
• Logistics và hạ tầng: Vị trí địa lý chiến lược giúp Lâm Đồng trở thành đầu mối liên kết vùng hiệu quả. Hệ thống giao thông của tỉnh tương đối phát triển với các tuyến quốc lộ 20, 27, 27C, 28, 55 nối Lâm Đồng với TP.HCM, Biên Hòa, Nha Trang, Gia Nghĩa, Phan Thiết, Buôn Ma Thuột, Phan Rang – Tháp Chàm…; đồng thời kết nối đến các cụm cảng biển quan trọng như Cái Mép – Thị Vải, Cam Ranh và Vĩnh Tân . Bên cạnh đó, dự án cao tốc Dầu Giây – Liên Khương (đang triển khai) sẽ rút ngắn thời gian di chuyển từ TP.HCM lên Đà Lạt còn khoảng 3 giờ, hình thành trục giao thông “xương sống” kết nối Tây Nguyên với duyên hải Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ . Cùng với việc nâng cấp Cảng hàng không quốc tế Liên Khương, Lâm Đồng được kỳ vọng sớm trở thành trung tâm trung chuyển chiến lược, thúc đẩy logistics vùng Nam Tây Nguyên phát triển mạnh mẽ .

Số liệu kinh tế – xã hội nổi bật

Một số chỉ tiêu kinh tế – xã hội tiêu biểu của Lâm Đồng cho thấy đà tăng trưởng tích cực trong những năm gần đây:

• Diện tích & Dân số: Diện tích tự nhiên 9.781 km²; dân số năm 2024 khoảng 1.344.998 người . (Dân số xếp thứ 25 cả nước, mật độ 138 người/km²).
• Tăng trưởng GRDP: Năm 2023, GRDP của tỉnh tăng 5,63% . Lâm Đồng đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP bình quân 10%/năm trong giai đoạn 2026–2030 , phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh phát triển khá, thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm cao của cả nước.
• Thương mại – dịch vụ: Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ 8 tháng đầu năm 2025 tăng 19,6% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh sức mua và thị trường nội địa phục hồi mạnh .
• Xuất khẩu: Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 đạt khoảng 1,527 tỷ USD, tăng 28,3% so với cùng kỳ năm 2024 . Hàng hóa của Lâm Đồng hiện đã vươn tới thị trường của 56 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới . Các mặt hàng chủ lực gồm alumin, cà phê, chè, rau hoa, hạt điều, thủy sản… đều giữ đà tăng trưởng ổn định. Tỉnh đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu bình quân 15–16%/năm giai đoạn 2026–2030 .
• Du lịch: Năm 2023, Lâm Đồng đón khoảng 8,65 triệu lượt khách du lịch (tăng 15,3% so với 2022) ; năm 2024 ước đạt mốc kỷ lục 10 triệu lượt khách (tăng ~15,6%) . Doanh thu du lịch năm 2023 đạt khoảng 18.000 tỷ đồng, đóng góp quan trọng vào cơ cấu kinh tế dịch vụ của tỉnh.

Danh mục dự án kêu gọi đầu tư 2025–2030

UBND tỉnh Lâm Đồng đã chính thức công bố danh mục 72 dự án tiềm năng kêu gọi đầu tư trên địa bàn trong giai đoạn 2025–2030 . Đây là các dự án trọng điểm đã có đầy đủ cơ sở pháp lý, sẵn sàng mời gọi doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia phát triển những lĩnh vực kinh tế – xã hội chủ chốt của tỉnh. Trọng tâm danh mục dự án tập trung vào các lĩnh vực: phát triển đô thị – khu dân cư, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng, năng lượng (ưu tiên năng lượng tái tạo), hạ tầng logistics, chế biến nông sản, cùng các lĩnh vực dịch vụ thiết yếu như giáo dục và y tế.

Trong số 72 dự án mời gọi đầu tư, có 12 dự án thực hiện theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, 58 dự án đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất, và 2 dự án đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư . Các dự án trải rộng khắp tỉnh, bao gồm: 25 dự án phát triển đô thị và khu dân cư (tại Đà Lạt, Bảo Lộc và các đô thị vệ tinh); 3 dự án du lịch sinh thái quy mô lớn; 5 dự án nông nghiệp và lâm nghiệp công nghệ cao; 11 dự án về cấp nước, thoát nước và xử lý môi trường; 7 dự án hạ tầng giao thông và cụm công nghiệp; cùng 6 dự án trong lĩnh vực y tế và giáo dục . Những dự án tiêu biểu có thể kể đến như: Khu đô thị sinh thái hồ Nam Phương II (Bảo Lộc) ~100 ha, các khu đô thị mới tại Đức Trọng và Di Linh; dự án điện mặt trời, điện gió tại Đơn Dương và vùng phụ cận; trung tâm logistics tại phía nam tỉnh; bệnh viện và trường học quốc tế tại Đà Lạt… Việc công bố rộng rãi danh mục dự án cho thấy quyết tâm của Lâm Đồng trong việc thu hút nguồn lực xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững trong giai đoạn tới.

Môi trường đầu tư và cam kết hỗ trợ

Chính quyền tỉnh Lâm Đồng cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi và đồng hành lâu dài cùng nhà đầu tư. Tỉnh đã và đang không ngừng cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục đầu tư, tháo gỡ khó khăn vướng mắc một cách minh bạch, thông thoáng để thu hút dòng vốn trong và ngoài nước . Nhiều chính sách ưu đãi đầu tư cũng được áp dụng theo quy định của Trung ương, bao gồm ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm tiền thuê đất, hỗ trợ đào tạo lao động… đối với các dự án thuộc lĩnh vực khuyến khích đầu tư. Lâm Đồng đã thành lập Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch làm đầu mối cung cấp thông tin, tư vấn thủ tục và kết nối nhà đầu tư với các cơ quan chức năng. Từ cấp tỉnh đến cấp huyện, chính quyền đều thể hiện tinh thần cầu thị, sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt quá trình triển khai dự án tại địa phương.

Hạ tầng kết nối và phát triển bền vững

Lâm Đồng đặc biệt chú trọng phát triển hạ tầng đồng bộ để nâng cao năng lực kết nối. Ngoài các tuyến quốc lộ huyết mạch đã kể trên, tỉnh còn được hưởng lợi từ dự án cao tốc Dầu Giây – Liên Khương (TP.HCM – Đà Lạt) đang được đẩy nhanh tiến độ, giúp rút ngắn thời gian di chuyển giữa Lâm Đồng với miền Đông Nam Bộ chỉ còn 3 giờ . Song song đó, sân bay Liên Khương (Đà Lạt) đang được nâng cấp mở rộng (theo chuẩn 4E quốc tế) nhằm tăng năng lực vận chuyển hành khách và hàng hóa. Về viễn thông và năng lượng, Lâm Đồng đã phủ mạng cáp quang, 5G đến hầu hết các khu vực và đảm bảo cung cấp điện ổn định phục vụ sản xuất kinh doanh. Việc tập trung hoàn thiện hạ tầng giao thông – logistic và tiện ích đô thị hứa hẹn đưa Lâm Đồng trở thành trung tâm kết nối liên vùng, tạo lợi thế cạnh tranh thu hút các dự án đầu tư lớn .

Với tầm nhìn dài hạn, Lâm Đồng định hướng phát triển theo mô hình kinh tế xanh và bền vững. Tỉnh tận dụng lợi thế thiên nhiên ưu đãi (khí hậu, thổ nhưỡng, nắng gió) để thúc đẩy các ngành kinh tế xanh như nông nghiệp hữu cơ, du lịch sinh thái và năng lượng tái tạo . Chẳng hạn, nhiều vùng chuyên canh rau hoa áp dụng quy trình nông nghiệp hữu cơ – thông minh, vừa nâng cao giá trị sản phẩm vừa bảo vệ môi trường. Lâm Đồng cũng quyết tâm biến tiềm năng năng lượng mặt trời và năng lượng gió thành động lực phát triển bền vững thông qua các dự án điện tái tạo quy mô lớn . Cơ cấu kinh tế tỉnh đang chuyển dịch theo hướng đa ngành đa dạng, hình thành chuỗi giá trị “cao nguyên – biển” kết nối từ sản xuất, chế biến đến logistics và thị trường tiêu thụ, tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững trong tương lai . Đứng trước vận hội mới, Lâm Đồng phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh phát triển khá, thu nhập bình quân đầu người đạt mức trung bình cao của cả nước . Đây là mục tiêu đầy tham vọng nhưng khả thi nếu tỉnh tiếp tục phát huy lợi thế, thu hút hiệu quả các nguồn lực đầu tư và kiên trì con đường phát triển xanh, bền vững đã chọn.

Với tiềm năng phong phú về tài nguyên thiên nhiên, nền tảng văn hóa – du lịch đặc sắc, cùng môi trường đầu tư thông thoáng và chính sách hỗ trợ tích cực, Lâm Đồng đang vươn mình mạnh mẽ để trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Hơn 70 dự án đa lĩnh vực đang chờ đón sự tham gia của các doanh nghiệp trong và ngoài nước chính là minh chứng cho quyết tâm thu hút đầu tư của tỉnh . Lâm Đồng trải thảm đỏ mời gọi các nhà đầu tư đến hợp tác, cùng khai thác hiệu quả tiềm năng địa phương và kiến tạo sự phát triển thịnh vượng – bền vững cho “xứ sở ngàn hoa” trong giai đoạn mới.

Nguồn tài liệu tham khảo: Cẩm nang Xúc tiến Đầu tư tỉnh Lâm Đồng 2025 ; Danh mục các dự án kêu gọi đầu tư Lâm Đồng 2025–2030 ; Sở Ngoại vụ Lâm Đồng (2025) ; Báo Kiến Thức ; Cổng TTĐT Lâm Đồng ; Tạp chí Kinh tế Tài chính ; Báo Văn Hóa ; Tuổi Trẻ Online .